انجمن صنفی مبلمان و دکوراسیون انجمن صنفی مبلمان و دکوراسیون
از اهداف اصلی هر کشور دستیابی به رشد اقتصادی بالا و رسیدن به سطوح توسعه است. از ضرورت‌های دسترسی به این اهداف نیز استفاده بهینه از منابع موجود در کشور و راهکار آن بهبود و ارتقای بهره‌وری است. نتایج حاصل از بررسی‌های انجام شده در ارتباط با شاخص‌های بهره‌وری در بخش صنعت، طی دوره زمانی (۸۶-۱۳۶۸) به قرار ذیل است:
بهره‌وری نیروی‌کار در بخش صنعت:
– شاخص بهره‌وری نیروی کار در بخش صنعت طی دوره زمانی (۷۷-۶۷) به استثنای (سال ۷۰)، در مقایسه با کل کشور کمتر بوده است لیکن طی دوره زمانی (۸۶-۷۸) در مقایسه با کل کشور از وضعیت بهتری برخوردار شده است.
– متوسط رشد شاخص بهره‌وری نیروی کار در بخش صنعت طی سال‌های (۸۶-۶۸) بیش از دو برابر متوسط رشد این شاخص در کل کشور بوده است.
– متوسط رشد شاخص بهره‌وری نیروی کار در بخش صنعت طی سال‌های (۸۶-۶۸) بالاتر از تمامی بخش‌های اقتصادی کشور بوده است.
– متوسط رشد بهره‌وری نیروی کار در بخش صنعت (۰۴/۵ درصد) طی دوره (۸۶-۶۸) بالاتر از متوسط رشد این شاخص طی سال‌های اجرای برنامه‌های اول و دوم توسعه به ترتیب ۷۵/۳ و ۵۳/۳ درصد و پائین‌تر از متوسط رشد این شاخص طی سال‌های برنامه سوم و سه سال اول برنامه چهارم به ترتیب ۴۹/۷ و ۹۵/۷ درصد بوده است.صنایع تولید زغال و کک، پالایش‌های نفت و سوخت‌های هسته‌ای، تولید وسایل حمل و نقل و تولید سایر محصولات کانی غیر فلزی با متوسط نرخ رشد بهره‌وری نیروی کار به ترتیب معادل ۸/۳۸ ، ۳۴/۱۵ و ۱/۷ درصد دارای بالاترین نرخ رشد بهره‌وری نیروی کار طی دوره (۸۴-۷۴) بوده‌اند. صنایع مربوط به گروه توتون و تنباکو و سیگار، ماشین آلات اداری و حسابگر و گروه مربوط به انتشار، چاپ و تکثیر رسانه‌های ضبط شده با متوسط نرخ رشدی معادل ۷۹/۸- ، ۲۵/۷- و ۹۸/۱- درصد دارای پائین‌ترین نرخ رشد مربوط به بهره‌وری نیروی کار طی دوره (۸۴-۷۴) بوده‌اند.
بهره‌وری سرمایه در بخش صنعت طی دوره زمانی (۸۶-۶۸):
– شاخص بهره‌وری سرمایه در بخش صنعت طی دوره زمانی ۸۶-۶۷ در مقایسه با کل کشور همواره از میزان کمتری برخوردار بوده است.
– متوسط رشد شاخص بهره‌وری سرمایه در بخش صنعت طی سال‌های ۸۶-۶۸ بالاتر از بخش‌های معدن(۰۸/۰ درصد) و کشاورزی(۶۲/۱- درصد) بوده است.
– متوسط رشد شاخص بهره‌وری سرمایه در بخش صنعت طی سال‌های (۸۶-۶۸) در حدود یک و نیم برابر متوسط رشد این شاخص در کل کشور بوده است.
– متوسط رشد شاخص بهره‌وری سرمایه در بخش صنعت طی سال‌های۸۶-۶۸ پائین‌تر از بخش‌های ساختمان(۴۲/۹درصد)، آب‌و‌برق‌و‌گاز(۸۸/۵درصد) و حمل‌و‌نقل و انبارداری(۰۲/۳ درصد) بوده است.متوسط رشد بهره‌وری سرمایه در بخش صنعت (۱۶/۲ درصد) طی دوره (۸۶-۶۸) بالاتر از متوسط رشد این شاخص طی سال‌های اجرای برنامه‌های دوم، سوم و نیز سه سال اول برنامه چهارم توسعه به ترتیب ۸۱/۱، ۴۴/۰- و ۵۹/۱ درصد و پائین‌تر از متوسط رشد این شاخص طی سال‌های اجرای برنامه اول توسعه(۲۷/۵ درصد) بوده است.
بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش صنعت طی دوره زمانی (۸۶-۷۵):
– شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش صنعت طی دوره زمانی (۸۰-۷۵)، در مقایسه با کل کشور کمتر بوده است لیکن طی دوره زمانی (۸۶-۸۱)، از وضعیت بهتری برخوردار گردیده است.
– متوسط رشد شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش صنعت طی سال‌های (۸۶-۷۶) بالاتر از بخش‌های معدن(۹۶/۲- درصد)، کشاورزی(۷۳/۰ درصد)، ساختمان(۰۱/۱ درصد) و حمل‌و‌نقل‌و‌انبارداری(۲۹/۰ درصد) بوده است.
– متوسط رشد شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش صنعت طی سال‌های (۸۶-۷۶) در حدود دو و نیم برابر متوسط رشد شاخص بهره‌وری در کل کشور بوده است.
– متوسط رشد شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش صنعت طی سال‌های (۸۶-۷۶) پائین‌تر از بخش آب‌و‌برق‌و‌گاز(۷/۴ درصد) بوده است.مقایسه شاخص بهره‌وری عوامل تولید در بخش صنعت و کل اقتصاد طی سال‌های (۸۶-۷۵)متوسط رشد بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش صنعت(۸۶/۱ درصد) طی دوره (۸۶-۷۶) بالاتر از متوسط رشد این شاخص طی سال‌های اجرای سه سال آخر برنامه دوم و نیز سه سال اول برنامه چهارم توسعه به ترتیب ۰۳/۱ و ۸۷/۰ درصد و پائین‌تر از متوسط رشد این شاخص طی سال‌های اجرای برنامه سوم ۹۶/۲ درصد بوده است.
– صنایع تولید محصولات از توتون و تنباکو- سیگار با متوسط بهره‌وری کل ۷۴/۲ صنایع تولید زغال و کک- پالایش‌های نفت و سوخت‌های هسته‌ای با ۳۱/۲ و تولید کانی غیر فلزی با بهره‌وری کل ۲۳/۲ دارای متوسط بالاترین میزان بهره‌وری‌کل طی دوره (۸۴-۷۴) بوده‌اند. صنایع تولید منسوجات با متوسط بهره‌وری کل ۴۱/۱، صنایع مواد غذایی با متوسط بهره‌وری در کل ۴۸/۱ و دباغی و عمل‌آوری چرم و ساخت کیف و چمدان با متوسط بهره‌وری کل ۵۲/۱ دارای کمترین میزان بهره‌وری کل در بخش صنعت طی دوره (۸۴-۷۴) بوده‌اند. این امر حاکی از این واقعیت است که این صنایع به لحاظ تخصیص منابع و استفاده بهینه از آنها در وضعیت نامطلوبی قرار دارند.
٭ عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی
